Het woord ‘kunstmatige zoetstoffen’ roept bij vele van ons een negatief gevoel op. Zo zouden producten met zoetstoffen kankerverwekkend zijn. Verder zou je er van aankomen en zorgt het ervoor dat je bloedsuikerspiegel gaat schommelen. Ook wordt er gezegd dat zoetstoffen je tanden aantasten. Maar kloppen deze uitspraken wel allemaal? Laten we dat eens gaan bekijken. Je komt te weten wat zoetstoffen nou precies zijn en of ze echt zo schadelijk zijn als al jaren wordt beweerd.
Wat zijn zoetstoffen precies?
Zoetstoffen zijn eigenlijk vervangers voor suiker in bijvoorbeeld frisdranken, yoghurt, jam, etc. Zoetstoffen zorgen ervoor dat voedingsmiddelen een zoete smaak krijgen net als suiker, alleen zitten er niet zoveel calorieën in. Je hebt twee verschillende soorten. Zo heb je polyonen en intensieve zoetstoffen.
Polyonen
Polyonen zijn zoetstoffen die half zo zoet of even zoet zijn als suiker. Deze polyonen hebben bijna de zelfde smaak als suiker en hebben geen bijsmaak. Intensieve zoetstoffen hebben dit vaak wel. Polyonen lijken dus heel erg op suiker. Alleen is het grote verschil tussen suiker en deze zoetstof, dat ze de helft minder calorieën bevatten dan suiker. Dit is weer interessant voor de mensen die op hun calorie inname willen letten.
Intensieve zoetstoffen
Intensieve zoetstoffen kunnen 30 keer tot 37.000 keer zo zoet zijn als suiker. Per 100 gram leveren deze stoffen, net als suiker, nog erg veel calorieën op. Maar omdat deze stoffen zo zoet zijn, zijn ze maar in kleine hoeveelheden nodig. Zo bevat eten en drinken met dit soort stoffen weinig tot geen calorieën.
Zoetstoffen vriend of vijand?
Veel zoetstoffen worden op verpakkingen uitgedrukt als een E-nummer. Wanneer voedingsmiddelen E-nummers bevatten, betekent dit dat deze stoffen gecontroleerd zijn door de Europese autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA). Dit houdt in dat ze veilig zijn voor gebruik. Een stof krijgt pas een E-nummer wanneer er getest is dat het echt niet schadelijk is voor de gezondheid. Maar er zijn toch veel verhalen in omloop dat zoetstoffen slecht zijn voor de gezondheid. Waar komen die vandaan?
Gezondheid en zoetstoffen
Als we het hebben over zoetstoffen, wordt er vaak gezegd: ‘Pas op want het is kankerverwekkend.’ of ‘Ook van zoetstoffen gaat je bloedsuiker spiegel schommelen.’. Verder hoor je wel eens: ‘Ook van voedingsmiddelen met zoetstoffen kun je overgewicht krijgen.’. Maar als je dan vraagt aan mensen waar zij deze verhalen vandaan hebben dan hebben ze het vaak ergens gehoord. Dit wordt dan gelijk als waarheid aangenomen. Nu zijn er verschillende onderzoeken gedaan naar zoetstoffen en onze gezondheid en die deel ik graag met jullie.
Je bloedsuikerspiegel stijgt ook van zoetstoffen?
Wanneer je suiker eet, zorgt dit ervoor dat je bloedsuikerspiegel omhoog gaat. Ook wordt de afgifte van insuline hoger. Insuline zorgt er namelijk voor dat je bloedsuikerspiegel weer omlaag gaat. Dit komt allemaal omdat suiker energie (calorieën) bevat. Het lichaam moet deze calorieën omzetten in energie. Dit kan dan opgenomen worden door het lichaam en kun jij de energie gebruiken. Polyonen en intensieve zoetstoffen hebben weinig tot geen calorieën. Deze zoetstoffen kunnen er dus ook niet voor zorgen dat je bloedsuikerspiegel gaat schommelen. Na het eten of drinken van voedingsmiddelen met zoetstoffen erin, zie je geen stijging in je bloedsuikerspiegel en de afgifte van insuline.
Krijg je van het consumeren van zoetstoffen overgewicht?
Uit meerdere verhalen blijkt er een overeenkomst te zijn tussen overgewicht en het consumeren van zoetstoffen. Maar hoe kan een stof dat weinig tot geen energie (calorieën) bevat er voor zorgen dat mensen overgewicht krijgen. Want het is allemaal een simpele rekensom. Eet je onder je dagelijkse calorie behoefte dan val je af. Krijg je evenveel calorieën binnen als je dagelijkse behoefte, blijf je op gewicht. Eet je boven je dagelijkse behoefte dan kom je aan. Van een product dat weinig tot geen calorieën bevat kun je dus niet aankomen.
Waar komt dit verhaal vandaan?
Maar waar komen deze overeenkomsten dan vandaan? Uit een onderzoek bleek dat mensen die veel light producten consumeerde ook vaak overgewicht hadden. En dat mensen zonder overgewicht veel minder light producten consumeren. Hier wordt dan gelijk de conclusie getrokken dat zoetstoffen zorgen voor overgewicht. Maar wat blijkt nou, mensen met overgewicht consumeren vaker light producten om toch enigszins op hun gewicht te letten. En daarbij mensen zonder overgewicht gebruiken deze producten sowieso minder. Dit doen zij omdat zij niet op hun gewicht hoeven te letten.
Ander onderzoek
Als laatste bleek uit een onderzoek waarbij één groep alleen maar voedingsmiddelen at me echte suikers. De andere groep alleen voedingsmiddelen met zoetstoffen at, er een duidelijk verschil was in lichaamsgewicht, BMI, vetmassa en taille omtrek. Bij de groep die alleen maar producten consumeerde met zoetstoffen daalde hun lichaamsgewicht, BMI, vetmassa en taille omtrek sterk. Terwijl de groep die normale suikers consumeerde dit minder sterk had.
Is aspartaam kankerverwekkend?
Aspartaam is een zoetstof die meer dan andere zoetstoffen slecht in het nieuws is voorgekomen. Deze zoetstof zou namelijk kankerverwekkend zijn. Dit bleek uit twee studies in 2006 en 2007 gepubliceerd door het Italiaanse Ramazzini instituut. Zij experimenteerde met aspartaam op proefdieren(?). Zo kwamen zij erachter dat als gevolg van het aspartaam toedienen, dat er bij de dieren kankergezwellen ontstonden. Toen dit naar buiten kwam was dat een hele shock voor de wereld.
Dit onderzoek is opnieuw nagekeken door de Europese Voedsel veiligheidsautoriteit (EFSA). Uit hun onderzoek kwam naar voren dat de tumoren die de proefdieren hadden niet ontstaan waren door aspartaam. De gezwellen waren ontstaan door chronische ontstekingen die de dieren hadden aan de ademhalingsorganen. De proefdieren waren dus al ziek voordat zij aspartaam toegediend kregen.
Ander onderzoek naar kankerverwekkende effecten van zoetstoffen
Een ander onderzoek onderzocht specifiek de kankerverwekkende effecten van zoetstof. Wat hier uit kwam was simpel. Op basis van de huidige literatuur is de kans op kanker door het consumeren van zoetstoffen verwaarloosbaar. Wél komen er steeds meer nieuwe zoetstoffen op de markt, waarvan ze het effect nog niet weten. Maar ook hier zal in de toekomst onderzoek naar gedaan worden, om de veiligheid hiervan te waarborgen.
Bijwerkingen polyolen
Zoals je hierboven al kon lezen, zijn polyolen half zo zoet of even zoet als suiker. Echter hebben deze polyonen wel de helft minder calorieën. Hoewel deze polyonen dus kunnen helpen bij bijvoorbeeld afvallen, hebben ze toch wat bijwerkingen. De opname van polyonen is in de dunne darm namelijk heel gering. In de dikke darm worden ze daarna door bacteriën omgezet. Hierbij ontstaan verschillende gassen, waardoor winderigheid ontstaat.

Ook trekken polyonen water aan, waardoor er weer diarree kan ontstaan. Deze bijwerkingen komen wel alleen voor bij een hoge inname van polyolen. Daarnaast is de ene persoon hier gevoeliger voor dan de andere persoon. Wanneer een product meer dan 10% toegevoegde polyolen bevat. Staat er op het etiket een waarschuwing: “Overmatig gebruik kan een laxerend effect geven”. Dus let hierop! Gebruik de producten met polyonen dus gematigd.
Risico groepen
Toch zijn er twee doelgroepen waar uit onderzoek blijkt dat zij op moeten passen met de consumptie van zoetstoffen. Namelijk zwangere vrouwen en mensen me de ziekte van PKU.
Zwangere vrouwen
Het is gebleken dat bij een hoge consumptie van zoetstoffen er een grote kans is op vroeggeboorten. Daarnaast is er een hoger risico dat een kind op 7-jarige leeftijd al astma krijgt. Dus voor zwangere vrouwen is het belangrijk niet te veel producten met zoetstoffen erin te consumeren. Zo wordt de kans kleiner op vroeggeboorte en astma.

Fenylketonurie (PKU)
Ook mensen met de ziekte ‘fenylketonurie’ (PKU) moeten oppassen met het consumeren van zoetstoffen. Deze groep mensen moet vooral oppassen met de zoetstof Aspartaam. Aspartaam bevat namelijk het aminozuur fenylalanine. Mensen met de ziekte PKU kunnen deze stof niet afbreken, waardoor het zich opstapelt in het lichaam. Deze opstapeling kan verder voor hersenbeschadiging zorgen. Daarom moet er duidelijk op verpakkingen vermeld worden of er aspartaam in zit.
Zoetstof of suiker?
Na al deze informatie borrelt natuurlijk de vraag omhoog: “Wat kun je nou het beste consumeren, suiker of zoetstoffen?”. Suikers en zoetstoffen komen beide voor in producten die buiten de Schijf van Vijf vallen. Voor deze producten geld: niet te veel en niet te vaak. Het mooie wel is dat producten met zoetstof vaak veel minder calorieën bevatten dan producten met suiker. Light producten zijn dus wel een goede vervanging als je wat meer op je gewicht moet letten. Maar dan nog steeds niet te veel en niet te vaak!

Stukje advies
Het beste is natuurlijk om gewoon water, thee en koffie te drinken zonder melk of suiker. Daar zit helemaal geen calorieën en kunstmatige stoffen in. Verder moeten vrouwen die zwanger zijn en mensen met de ziekte PKU oppassen met het consumeren van zoetstoffen. Zij kunnen beter kiezen voor producten met echte suiker erin. Ook zijn light producten voor diabetici wel fijne producten want dit laat hun bloedsuikerspiegel ieder geval niet zo schommelen. Dus suiker of zoetstoffen? Beide kun je veilig consumeren, maar wel met mate!
fijn om te lezen ook kort en krachtig. ga zo door !!!!
De echte persoon!
Auteur Matthijs Boon gedraagt zich als een echt persoon en heeft alle tests tegen spambots doorstaan. Anti-Spam door CleanTalk.
Bedankt Sam! Dat horen we natuurlijk maar al te graag.