Voordelen van koud douchen of het nemen van een ijsbad

Je kan er de afgelopen jaren steeds minder omheen: mensen die trots vertellen elke dag onder een koude douche te staan, een ijsbad nemen of in de winter de zee induiken voor een koude dip. Koudetraining is HOT! En dat is niet voor niets. Er zitten namelijk behoorlijk wat voordelen aan. 

Kleine sidenote: veel onderzoek staat nog in de kinderschoenen, al zijn de resultaten wel veelbelovend. Wat ons betreft geldt: wat werkt voor de een, werkt niet voor de ander. Er is dus maar 1 manier! Spring eens onder die koude douche, duik eens een meertje, plas of de zee in (niet meteen in de winter en zeker niet alleen) of neem een ijsbad bij iemand die jou hier goed in kan begeleiden. En voel wat dit met je doet! 

In dit artikel vertellen wij jou in elk geval alles wat je moet weten als je besluit te gaan starten met koud douchen of van plan bent dat ijsbad te nemen! Zodat je in elk geval niet over 1 nacht ijs gaat en goed bent voorbereid. 

Voordelen koud douchen (of andere koudetraining)

Nu zijn er verschillende voordelen die bijkomend zijn als je een koude douche neemt of aan koudetraining doet zoals het nemen van een ijsbad. Ik zal ze stuk voor stuk met je doornemen zodat je hier een goed beeld van hebt. 

De kou geeft je een energieboost

Je zal merken dat als je een koude douche hebt genomen, je helemaal AAN staat. Je bent wakker, alert en loopt over van de energie. Kou kan voor je lichaam een potentieel bedreigende situatie zijn en daar reageert je lichaam dan ook op door het aanmaken van o.a. adrenaline en endorfinen. Dit zorgt voor een heerlijke energie rush en zorgt ervoor dat het ontzettend fijn is om door de weerstand heen toch die koude douche te nemen in de ochtend. 

Koud douchen heeft een effect op je immuunsysteem

In 2016 werd er door een onderzoeksgroep van het AMC ontdekt dat koud douchen iets doet met het afweersysteem. Wat en hoe precies, daar moet nog meer onderzoek naar worden gedaan. Tijdens het onderzoek van het AMC gingen ruim 3000 proefpersonen dagelijks onder de koude douche. 29% van deze proefpersonen melden zich minder vaak ziek dan de controlegroep. Uiteraard is meer onderzoek nodig, maar dit zijn al mooie resultaten!

Koudetraining is goed voor je stemming – een natuurlijk antidepressivum

Blootstelling aan kou kan een positief effect hebben op je stemming. Zo zou een dagelijkse koude douche van een korte vijf minuten al depressieve symptomen kunnen verminderen.

De reden hiervoor is dat blootstelling aan kou namelijk zorgt voor activatie van het sympatische zenuwstelsel en verhoogt beta-endorfine (wat zorgt voor een gevoel van voldoening) en noradrenaline (wat depressieve gevoelens vermindert) (Shevchuk, 2008). 

Maar dat is niet het enige. Op het moment dat je onder een koude douche staat krijg je ook nog eens een soort overload aan elektrische impulsen richting de hersenen. Dit komt door de vele koude druppels op de huis. Ook dit heeft een positief effect op depressieve klachten. 

Het combineren van koudetraining, met ademhalingsoefeningen en mindset (zoals bij de Wim Hof methode) kan er ook een vermindering van pijn ontstaan en een toename van focus en zelfreflectie. Dit komt doordat er bepaalde hersengebieden worden geactiveerd. 

Ook dit kan uiteraard dan weer bijdrage aan het verminderen van depressieve klachten. Veel mensen geven aan ontzettend veel baat te hebben bij koudetraining wat betreft hun stemming. Wel moet er nog veel meer onderzoek gedaan worden en worden bewezen om echt conclusies te kunnen trekken. 

Bij koudetraining in combinatie met ademhalingstechnieken en mindfulness (zoals bij de Wim Hofmethode) worden er bepaalde hersengebieden geactiveerd die zorgen voor vermindering van pijn en een toename in zelfreflectie en focus. 

Afname van de stress in je lichaam

De adrenaline die je lichaam aanmaakt als je jezelf blootstelt aan kou door middel van het nemen van de koude douche of het nemen van een ijsbad zorgt ervoor dat jouw hele systeem gereed is voor een vechten-of- vluchten respons. Super effectief als je je in een acuut gevaarlijke situatie bevindt, maar eigenlijk tijdens de koudetraining niet echt noodzakelijk. 

De uitdaging is dan ook om ondanks dat je hele systeem reageert alsof je in gevaar bent, hier niet naar te handelen en in de situatie te blijven totdat je systeem weer is gekalmeerd. In die ‘gevaarlijke’ situatie. Hiermee leer je om je lichaam te ontspannen vanuit stress.

Als je op regelmatige basis aan koude training doet, zal je ook merken dat je lichaam steeds beter getraind is om beter en sneller te reageren en zich aan te passen. 

De kou zorgt ervoor dat je stress level omhoog gaat, waardoor het lichaam wordt getraind om beter om te gaan met eigenlijk alle vormen van stress.  Iets wat in deze maatschappij, waarin burn-out en stress gerelateerde klachten enorm toenemen, absoluut handig is. 

Koud douchen bevordert de bloedcirculatie

Als je jezelf blootstelt aan de kou, dan gebeurt er van alles in het lichaam om te zorgen dat je beschermd bent. Zo intelligent is het lichaam! Het is van groot belang voor het overleven dat jouw organen niet te veel afkoelen. 

Dus het lichaam zal de bloedvaten gaan vernauwen om ervoor te zorgen dat er minder bloed naar de ledematen stroomt. Jouw armen, benen, handen en voeten zijn niet zo essentieel voor het overleven. Het warme bloed blijft op deze manier in jouw core. Dit mechanisme heet vasoconstrictie. 

Er is ook nog een tegengesteld mechanisme; vasodilatatie. Bij vasodilatatie worden de bloedvaten juist verwijd met als doel om meer koel bloed door de vaten in je huid te pompen en zo te helpen afkoelen.  

Op het moment dat je regelmatig doet aan koudetraining, dan train je hiermee je bloedvaten om goed te kunnen wisselen tussen vasodilatatie en vasoconstrictie. Je bevordert op deze manier dus de bloedcirculatie in je lichaam. Een goede bloedsomloop zorgt er ook nog eens voor dat voedingsstoffen en zuurstof beter door het lichaam worden verspreid.

 En ook niet onbelangrijk in deze tijd: een goede bloedcirculatie is van groot belang bij het voorkomen van hart- en vaatziekten! 

Koudetraining kan bijdragen aan afvallen

Om warm te blijven heeft je lichaam energie nodig. Stap jij in een ijsbad of onder de koude douche dan gooit je lichaam de verbranding omhoog om te zorgen dat je warm blijft. Daag je jezelf op regelmatige basis uit om in een ijsbad te stappen of de koude douche te nemen, dan gebeurt er nog iets anders interessants. 

Je lichaam start dan namelijk met het activeren/aanmaken van bruin vet. Dit is een goede vorm van vet, die energie verbrand en kan zorgen voor lichaamswarmte. Onderzoekers ontdekte dat een eiwit in bruin vet cellen kan activeren om vet te verbranden. Wit vet in dit geval, het vet dat je niet wilt. 

Een super sterke mindset

De meeste groei behaal je door buiten je comfortzone te treden. En voor veel mensen bevindt het nemen van een koude douche of het nemen van een ijsbad zich mijlenver buiten de comfortzone. Dus dit betekent groei! 

Probeer je je eens voor te stellen dat je ondanks het voelen van een enorme weerstand toch onder die koude douche stapt? 

En de resultaten bemerkt zoals meer energie en beter gestemd? Dan ben je daarbij toch ook nog eens ontzettend trots op jezelf? En dan voel je je toch krachtig? Iets ondernemen buiten je comfortzone boost je zelfvertrouwen, ook op de lange termijn. En dit kun je uiteraard weer meenemen in andere uitdagende aspecten die je tegenkomt in het leven. Want als je in een ijsbad kan stappen, dan kan je eigenlijk alles toch? 

Beter voor je huid 

Warm water kan je huid laten uitdrogen. Hierdoor is het dus ook verstandiger om te douchen met lauw of koud water. Wanneer je huid in aanraking komt met koud water, trekken je spieren en bloedvaten samen. Je poriën sluiten ook beter af, waardoor vuil op afstand blijft.

Ook geeft de kou een lekkere frisse blos op je gezicht. Misschien iets minder essentieel als de bovenstaande voordelen, maar op zich ook best een fijne bijkomstigheid toch? 

Starten met koud douchen; hoe pak je dit aan?

Als je wil gaan starten met koud douchen zijn er een aantal dingen enorm belangrijk. Om zeker te zijn van de veiligheid is het van belang om je lichaam rustig aan het koud douchen te laten. Zonder voorbereiding eronder springen is dus geen goed idee. Lees dus zeker even verder voor een aantal tips;

Voel wat het met je doet en luister naar je lichaam

We beginnen meteen met de eerste en ook echt de allerbelangrijkste tip. Voelen, voelen, voelen!! De kou is een ontzettend mooie leermeester en spiegel, maar die moet je wel met respect behandelen. Wij geloven dan ook niet in keiharde opbouwschema’s, omdat het vooral gaat om het voelen wat de kou met je doet en echt te luisteren naar de signalen van je lichaam. 

Doe je dit niet, dan kan je hier echt last van krijgen. Een koude douche is best heftig als je het niet gewend bent. Dus bouw dit altijd rustig op in een tempo dat voor jou goed voelt. Voelen is begrijpen! In de praktijk betekent dit dat je er bijvoorbeeld achter kan komen dat je de ene dag met gemak een minuut koud doucht en je een andere dag merkt dat diezelfde ene minuut gewoon teveel is geweest voor je lichaam. 

Dit kan bijvoorbeeld gebeuren na een nacht slecht slapen of koud douchen terwijl je je niet helemaal fit voelt. Dan kost het je lichaam meer energie dan als je een dag hebt dat je je prima voelt! Ook kan het zo zijn dat je bijvoorbeeld merkt dat meteen volledig koud douchen te heftig aanvoelt voor je. Geen probleem, als je dit signaal maar serieus neemt. 

Dan kun je er bijvoorbeeld voor kiezen om de temperatuur van je douche elke dag een beetje kouder te zetten. Er zijn dus verschillende manieren om het koud douchen op te bouwen en er is geen one size fits all. Voelen en luisteren naar je lichaam is dus echt de key! 

Bijkomend voordeel hiervan is dat je echt gedwongen wordt om contact te maken met je lichaam. In deze tijd waarin veel mensen heel erg in hun hoofd leven en het contact met hun lichaam in meer of mindere mate zijn kwijtgeraakt ook meteen een hele mooie oefening daarvoor. 

Wat wil jouw lichaam jou vertellen, en lukt het je om deze signalen serieus te nemen? En bij heel veel weerstand: Is het je hoofd die ‘nee’ zegt of is het je lichaam? 

De antwoorden op deze vragen geven je dus ook meteen veel inzicht in jezelf. Observeer liefdevol wat voor processen zich er in jou afspelen. Op deze manier kun je de kou echt gebruiken als spiegel! 

Let op je ademhaling

Op het moment dat je de straal van een koude douche over je heen krijgt reageert je lichaam erop door te schrikken. Je ademhaling schiet omhoog. Ook kan het zijn dat je je ademhaling vast zet. Wat hierbij dan van belang is, is dat je zorgt voor een diepe en lange buikademhaling. 

Hierdoor geef je een signaal aan je autonome zenuwstelsel dat alles oké is en je kunt ontspannen. Ook is het zo dat door je op je ademhaling te concentreren je je focus verlegt. Je merkt op dat met elke ademhaling er meer ontspanning in je lichaam komt, en dit blijf je doen tot je volledig ontspannen bent in dit voor je lichaam stressvolle moment. Let ook goed op je lichaamshouding. 

Vaak trek je door de schrikreactie van het koude water je schouders op en breng je heel veel spanning in je bovenlijf. Probeer met elke uitademing de spanning wat meer los te laten. Hierbij geldt echt: oefening baart kunst.

Dus ook als je niet onder de koude douche staat kun je oefenen met een diepe buikademing en zo voelen hoe het je lichaam in rust en ontspanning brengt. Ook handig tijdens andere stressvolle momenten, zoals bijvoorbeeld een examen of presentatie! 

Suggestie: Opbouwen per lichaamsdeel

Als je het niet ziet zitten om gelijk volledig onder een koude douche te gaan staan, dan kun je ervoor kiezen om je lichaam te laten wennen, door per lichaamsdeel te gaan opbouwen. Hierbij is het van belang dat je begint bij je onderlichaam. Je start dan bij je voeten, gaat dan naar je benen en langzaam door naar je billen. 

Je hebt daar de minst voelbare impact van de kou. De volgende stap is dat je je handen en armen ook mee gaat nemen. Dan je rug en je schouders en pas als je al deze lichaamsdelen hebt meegenomen ga je naar je core. Als allerlaatste neem je eventueel ook je hoofd nog mee.

Hier moet je wel voorzichtig mee zijn omdat je hoofd echt het meeste impact ervaart van de koude douche. 

Het nemen van een ijsbad – hoe pak je dit aan?

Hier kunnen we eigenlijk heel duidelijk in zijn. Doe dit onder begeleiding van iemand die goed weet waar je op moet letten. Een ijsbad nemen is niet zomaar iets en het is van belang dat je veilig bent. Er zijn ook een aantal contra-indicaties en daar moet je gewoon rekening mee houden. 

Better safe than sorry! Het mooie is ook dat als je ervoor kiest om een ijsbad te gaan ervaren onder begeleiding, dat je je dan hierop gaat voorbereiden door middel van een begeleide ademsessie. Zo ben je helemaal in focus, rust en in connectie met jezelf tegen de tijd dat je echt die stap neemt en jezelf onderdompelt in een bad vol ijsklontjes.

Er zijn veel verschillende aanbieders van workshops waarbij je in een ijsbad gaat, zoals natuurlijk ook alle Wim Hof instructeurs. Ik geef met mijn bedrijf Your Inner Sparkle ook dit soort sessies. Ik heb aan den lijve ondervonden wat de positieve effecten zijn van ademhalingsoefeningen, mindset en koudetraining. 

5 jaar geleden deed ik bij Wim Hof zelf mee aan een onderzoek naar de effecten van zijn methode bij de ziekte van Lyme en dit is voor mij levensveranderend geweest. Ik begeleid nu o.a. ook mensen in het nemen van een ijsbad en met ademsessies.

Dit doe ik kleinschalig, dus per 2 of 3 personen. Zo ben je ervan verzekerd dat ik alle aandacht heb voor jouw proces. Dus mocht je een keer een sessie willen komen doen? Ga dan naar de website en neem contact op.

Conclusie

Kort samengevat komt het erop neer dat het echt de moeite waard is om te gaan starten met koudetraining. Of dat nu in de vorm is van koud douchen, het nemen van een ijsbad of ergens in de natuur een koude plons te gaan nemen. Zorg er alleen echt voor dat je dit op een veilige manier doet en je echt luistert naar wat je lichaam je te vertellen heeft. 

Zo haal je optimale resultaten zonder jezelf te veel te belasten of jezelf in onveilige situaties te plaatsen. We wensen je heel veel plezier en succes en zijn natuurlijk razend benieuwd of je iets hebt gehad aan dit artikel en of je de kou gaat trotseren. Leuk als je het ons laat weten!